Wszystko, czego do tej pory nie wiedzieliście o jedynym wysokogórskim parku narodowym w Polsce.
Polecamy również: Tatry z niemowlakiem [relacja]
Najwyższe góry w Polsce – Tatry – znają prawie wszyscy. Ale czy wiemy, jak powstały, kto je zamieszkuje i jakie są ich najcenniejsze przyrodnicze skarby? Tatry to przecież polskie dobro narodowe, miejsce uważane przez wielu za mistyczne, urzekające swoim majestatem i widokami jedynymi w swoim rodzaju. Czegoś tak cennego nie można pozostawić samemu sobie i dlatego Tatry objęte są ochroną w ramach Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Pierwsze próby ratowania zagrożonej przyrody w Tatrach podjęto już w II połowie XIX wieku, gdy Sejm Galicyjski wprowadził ustawę zakazującą polowania na świstaki i kozice. Co ciekawe, strażnikami przyrody zostali wówczas dwaj byli kłusownicy – Jan Wala oraz Maciej Sieczka, którzy potem zostali uznanymi przewodnikami tatrzańskimi, a na ich cześć nazwano kilka miejsc w Tatrach. W 1873 roku powstało Towarzystwo Tatrzańskie, które w następnych latach zaczęło tworzyć stacje turystyczne i schroniska, zabiegało o ochronę dla kolejnych gatunków zwierząt i roślin i położyło podwaliny pod ostateczne ustanowienie TPN-u w 1954 roku.
Obecnie Tatrzański Park Narodowy zajmuje powierzchnię 21197 ha i obejmuje całe polskie Tatry. Podobny park istnieje po stronie słowackiej. Tatry są najwyższym pasmem w Karpatach, zbudowanym głównie z granitu z domieszką wapieni i dolomitów. Powstały w wyniku orogenezy alpejskiej, a ich budowa geologiczna sprzyjała powstawaniu licznych jaskiń (na obszarze TPN jest ich ponad 650). Tu znajduje się największa i najgłębsza jaskinia Polski – Jaskinia Wielka Śnieżna o długości blisko 24 km. Znane są też udostępnione do zwiedzania Jaskinia Mylna, Jaskinia Mroźna oraz Smocza Jama. Roślinność w parku charakteryzuje się układem piętrowym. Wśród najbardziej znanych roślin chronionych wymienić należy sasankę alpejską i szarotkę alpejską, a także gatunki reliktowe epoki lodowcowej – dębik ośmiopłatkowy i wierzbę żyłkowaną. Wśród zwierząt trzeba wyróżnić gatunki endemiczne, tzn. niewystępujące nigdzie indziej – świstaka tatrzańskiego i kozicę tatrzańską, a poza tym łasicę, rysia, sarnę europejską, jelenia szlachetnego, niedźwiedzia brunatnego oraz orła przedniego i cietrzewia.
Na terenie TPN-u znajduje się nie tylko najwyższy szczyt w Polsce – Rysy (2499 m n.p.m.), ale także najwyższy wodospad – Wielka Siklawa (65 m). Do największych atrakcji parku należą też schroniska, których jest tu w sumie 8. Czasem wędrując po górskich szlakach natrafimy też na tablice pamiątkowe, kapliczki szałasy. Najwięcej turystów odwiedza Morskie Oko, Dolinę Pięciu Stawów i Kasprowy Wierch (w dużej mierze dzięki kolejce linowej z Kuźnic). Rocznie przez Tatrzański Park Narodowy przewija się 2,5 mln turystów. Najważniejszym ośrodkiem jest oczywiście Zakopane, w którym znajduje się Muzeum Tatrzańskie, a także Centrum Edukacji Przyrodniczej z największą makietą Tatr, salą kinową oraz interaktywną salą odkryć.
Czytaj również:
Tatry z dziećmi - Giewont, Czerwone Wierchy, Jaskinia Mylna