Skąd się bierze mleko? Czy każda krowa jest fioletowa? Co było pierwsze: jajko czy kura? Te i setki innych dociekliwych pytań słyszą właściciele zagród edukacyjnych od swoich gości. A ci mają prawo pytać o wszystko, ponieważ zazwyczaj są przedszkolakami lub uczniami szkół podstawowych i jeszcze… nie wstydzą się zadawać pytań.

Polecamy również:
Mazury - najlepsze atrakcje dla dzieci 

Zagroda edukacyjna to propozycja poznawania poprzez bezpośrednie doświadczenie i samodzielne działania – poprzez wykonywanie prac w wiejskim gospodarstwie, obcowanie z pełną gamą kolorów, kształtów, dźwięków, zapachów i smaków. Każda z zagród proponuje zindywidualizowany program edukacyjny zgodny z profilem gospodarstwa, a także współgrający z pasjami jego gospodarzy. Oferta obejmuje pokazy i warsztaty aktywnie angażujące zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe. Zajęcia odbywają się w trakcie wizyt jednodniowych lub dłuższych pobytów z noclegami.

Funkcjonowanie zagród edukacyjnych to przykład twórczej gospodarki opartej na wiedzy. Młodzi goście odwiedzający te miejsca uczą się, jak wygląda życie na wsi, poznają zwierzęta hodowlane, uczestniczą w wytwarzaniu żywności czy pomagają przy niektórych pracach rolniczych. Sami gospodarze odnoszą z tego tytułu szereg korzyści – osiągają dodatkowe dochody, promują swoje produkty, zyskują nowe perspektywy rozwoju.

- Obecnie w naszym regionie dzieci, ich rodzice i nauczyciele mają do dyspozycji dwanaście zagród edukacyjnych, działających nie tylko w czasie roku szkolnego, ale również w wakacje. Dla wielu małych klientów przyjazd do nas to jedyna możliwość, żeby w czasie lekcji, za pełnym przyzwoleniem nauczyciela, bezkarnie się wybrudzić, nakarmić krowę, pogłaskać królika czy własnoręcznie upiec chleb – zaznacza Elżbieta Kobus, właścicielka Zagrody Edukacyjnej KAMEZ z Wawroch koło Szczytna. – W wakacje gościmy całe rodziny, które wspólnie poznają „mleczną drogę” czy chodzą „po tropach Smętka”. Szczegółów nie zdradzę, ale rodzinom gwarantujemy dobrą zabawę, a uczniom i nauczycielom – jedyną w swoim rodzaju lekcję przyrody, smaku i historii.

Każda z zagród działających na Warmii i Mazurach może się poszczycić własną, niepowtarzalną ofertą i specyfiką.

Zagrody Edukacyjne - agroturystyka z warsztatami nie tylko dla dzieci

Farma Mazurska MASURENHOF, Szarejki 14, 19-300 Ełk, www.masurenhof.pl

Celem prowadzonych tutaj zajęć jest przybliżenie dzieciom pracy w gospodarstwie, umożliwienie im poznawania zwierząt: krów, owiec, koni, kur, psów i kotów, a także zwrócenie uwagi na różnorodność środowiska naturalnego oraz konieczność jego ochrony. Dla chętnych przewidziane są warsztaty pieczenia chleba. Można tutaj nauczyć się także dojenia kóz i spróbować ich mleka. Oryginalną propozycją jest… poznawanie żab – dowiadując się o ich roli w środowisku, różnorodności i metodach ochrony, dzieci uczą się szacunku do tych pożytecznych stworzeń.

Pieczenie chleba i praca w gospodarstwie – od kłosa do chleba. Liczebność grupy 20 – 50 os.
Lekcja o kozach – pozyskiwanie mleka. Liczebność grupy 20 – 50 os.

Mazurska Ekozagroda CICHE WODY, Wężówko 19, 11-606 Budry, www.cichewody.pl

Przyjeżdżający tutaj goście zaznajamiają się z korzyściami płynącymi z hodowli owiec w gospodarstwie ekologicznym. Uczą się karmić zwierzęta, strzyc je i przygotowywać wełnę do filcowania. Ciekawym elementem zajęć praktycznych dotyczących produkcji roślinnej jest udział w przygotowywaniach do zimy w gospodarstwie rolnym. Dzieci uczestniczą również w wykopkach ziemniaków, kiszeniu kapusty czy żniwach.

Wiosenne strzyżenie i pielęgnacja owiec. Liczebność grupy 10 – 12 os.
Żywność produkowana w gospodarstwie ekologicznym. Liczebność grupy10 – 12 os.
Jesień w gospodarstwie ekologicznym. Liczebność grupy 10 – 12 os.

ZIOŁOWA DOLINA, Wilimowo 10A, 11-041 Olsztyn, www.ziolowa-dolina.pl

W związku z tym, że gospodarstwo specjalizuje się w produkcji i sprzedaży herbat ziołowych, prowadzi również programy edukacyjne związane z zielarstwem. Dzieci uczą się rozpoznawać poszczególne gatunki roślin i własnoręcznie przygotowują zielniki. Gospodarze proponują także ciekawe warsztaty związane ze znaczeniem lasu w życiu człowieka i zwierząt, zakończone spływem barką po największej rzece regionu Łynie.

Zioła wokół nas. Liczebność grupy 10 – 30 os.
Zwierzaki w gospodarstwie. Liczebność grupy 20 – 40 os.
Od listeczka do herbaty kubeczka. Liczebność grupy 10 – 30 os.
Czy wiesz co jesz? Liczebność grupy 10 – 30 os.
Prace polowe. Liczebność grupy 10 – 30 os.
Las – ładujemy akumulatory. Liczebność grupy 10 – 30 os.

Gospodarstwo Agroturystyczne KAMEZ, Wawrochy 36, 12-100 Szczytno, www.kamez.eu

Podstawowym atutem tutejszej oferty jest jej autentyczność. Dzieci uczestniczą w życiu gospodarstwa, mają bezpośredni kontakt ze zwierzętami i wykonują razem z właścicielami różnorodne prace, np. karmią krowy i próbują je doić, uczą się piec chleb. Podczas spacerów po okolicy poznają historię Mazur, a szczególnie wsi Wawrochy uwiecznionej w powieści Melchiora Wańkowicza.

Mleczna droga. Liczebność grupy 15 – 30 os.
Z naturą za pan brat. Liczebność grupy 15 – 30 os.
Park maszynowy. Liczebność grupy 15 – 30 os.
Na tropach Smętka. Liczebność grupy 15 – 30 os.
Zwierzęta w ogrodzie. Liczebność grupy 15 – 30 os.
Chleba naszego powszedniego. Liczebność grupy 10 – 30 os.

ZIOŁOWY DZBANEK, Sąpy 20, 14-420 Młynary, www.facebook.com/ziolowydzbanek

Na terenie gospodarstwa znajduje się budynek stylizowany na chatę zielarską, dysponujący pełnym wyposażeniem do zajęć, a także wiata z pięcioma kołami garncarskimi i piecem do wypalania ceramicznych figurek i ozdób. Podczas proponowanych zajęć goście przygotowują również ziołowy papier czerpany, produkują syropy i nalewki ziołowe, wykonują z tkanin słowiańskie lalki motanki oraz tworzą kompozycje florystyczne z naturalnych surowców roślinnych.

W ogrodzie ziołowym cuda się dzieją. Liczebność grupy 10 – 25 os.
Zioła w szkle zamknięte. Liczebność grupy 8 – 16 os.
Ziołowy papier czerpany. Liczebność grupy 8 – 20 os.
Lalki motanki – czas na ziołowe baby szafiary i sennice. Liczebność grupy 8 – 20 os.
Wiła wianki – zajęcia florystyczne. Liczebność grupy 8 – 20 os.
Od kubka mleka do osełki masła. Liczebność grupy 10 – 20 os.
W roli głównej gliniane cudeńka. Liczebność grupy 10 – 25 os.
Wieś zaczarowana z decoupage. Liczebność grupy 8 – 20 os.

OGRODY MARKIEWICZ, Marcinkowo 33A, 11-700 Mrągowo, www.ogrodymarkiewicz.pl
Na nietypowe gospodarstwo składa się kompleks tematycznych ogrodów pokazowych. Prezentowane są tutaj różne style ogrodów, m.in. śródziemnomorski, skalny, wiejski, nowoczesny. Dzięki wytyczonym ścieżkom edukacyjnym można podziwiać m.in. ciekawe gatunki roślin: katalpy, tulipanowce, złotokapy oraz różnorodność form żywopłotowych. Dzieci na pewno zainteresuje pierwsza w regionie Motylarnia, w której odbywają się obserwacje motyli i zajęcia związane z ich życiem. Dorośli mogą wziąć udział m.in. w warsztatach urządzania miniogrodu w donicy, projektowania rabaty czy malowania na szkle.

Motyle pól i łąk. Liczebność grupy 10 – 20 os.
Zastosowanie ziół w praktyce. Liczebność grupy 10 – 20 os.
Warsztaty plastyczne z elementami ekologii i recyclingu. Liczebność grupy 10 – 20 os.
Warsztaty ogrodnicze „Mój ogród w donicy”. Liczebność grupy 10 – 20 os.
Warsztaty projektowania rabaty. Liczebność grupy 10 – 20 os.
Warsztaty malowania na szkle – tematyka dowolna – rękodzieło. Liczebność grupy 10 – 20 os.
Feng shui w ogrodzie. Liczebność grupy 10 – 20 os.

Agroturystyka TRZY ŚWIERKI, Galwiecie 48, 19-500 Gołdap, www.trzyswierki.dt.pl

Prowadzone w gospodarstwie zajęcia promują przede wszystkim świadomość ekologiczną i konsumencką oraz dziedzictwo kultury materialnej wsi, tj. tradycyjnych zawodów, rękodzieła i twórczości ludowej. Podczas warsztatów goście mają możliwość osobistego „ukręcenia” smakowitego sękacza, uczą się rozpoznawać zioła, poznają historię regionu, zwiedzają Puszczę Romincką, próbują prać na tarze i wyrabiać masło w bojce. Zimą gospodarze zapraszają na łyżwy i narty biegowe.

Ciasto na wałku. Liczebność grupy 10 – 30 os.
Zioła naszych pól. Liczebność grupy 15 – 30 os.
Z historią za pan brat. Liczebność grupy 15 – 30 os.
Aktywny czwartek. Liczebność grupy 6 – 12 os.
Puszcza nasz przyjaciel. Liczebność grupy 15 – 30 os.
Po śniegu po lodzie - bo to teraz w modzie. Liczebność grupy 6 – 15 os.

Mazurska Izba Regionalna przy Agroturystyce POD ŚWIERKIEM, Marcinkowo 31, 11-700 Mrągowo, www.agro-podswierkiem.jasky.pl

Niewielkie muzeum gromadzi dawne sprzęty, meble, stroje, dokumenty, fotografie oraz zapiski, mające na celu przybliżanie odwiedzającym tradycji i kultury dawnych mieszkańców ziemi mazurskiej. W gospodarstwie znajduje się również „Bartoszowa Zagroda”, w której można spotkać tradycyjny drób wiejski, ptactwo ozdobne i kozę Rózię, a także zobaczyć typowy ogródek wiejski oraz sad. Właściciele proponują warsztaty, dzięki którym dzieci poznają dawna modę czy tajniki kuchni regionalnej, przygotowując np. cytrynową maślankę.

Bartoszowa zagroda. Liczebność grupy 10 – 25 os.
Jak dawniej ogrzewano mieszkania i domy – piece i kaflarstwo na Mazurach. Liczebność grupy 10 – 25 os.
Mazurski szyk. Liczebność grupy 10 – 25 os.
Smaki Mazur. Liczebność grupy 10 – 25 os.

WPPHU VITALIS, Zastawno 37, 14-420 Młynary, www.vitalis.elblag.pl

Właściciele ekofarmy przygotowali dla gości programy związane z wytwarzaniem żywności ekologicznej. Dzieci mogą doić krowy i kozy, a następnie własnoręcznie robić serki oraz piec chleb. W ofercie są też zajęcia botaniczne na pobliskich łąkach oraz poznawanie bydła rzadkich ras: galloway, highlander, aubrac. Dodatkowymi atrakcjami w gospodarstwie mogą być przejażdżki koniem huculskim oraz oglądanie lam, osiołków i mułów.

Żywność produkowana w gospodarstwie ekologicznym. Liczebność grupy 10 – 20 os.
Pieczenie chleba – od kłosa do chleba. Liczebność grupy 5 – 10 os.
Zwierzęta w gospodarstwie. Liczebność grupy 10 – 20 os.
Lekcja o kozach – pozyskiwanie mleka. Liczebność grupy 5 – 10 os.

Zajazd TUSINEK, Kolonia 2, 12-114 Rozogi, www.tusinek.com.pl

Proponowane tutaj programy edukacyjne skupiają się przede wszystkim na przetwórstwie rolnym, produkcji roślinnej i poznawaniu tradycyjnych zawodów. Dzieci uczestniczą w produkcji sera i masła, poznają warzywa i zioła rosnące w ogrodzie. Ciekawe wykłady i zajęcia praktyczne dotyczą odchodzących w niepamięć zawodów: stolarza, tkaczki, kowala i pszczelarza. Nietypową atrakcją są warsztaty związane z historią wydobywania bursztynu na Kurpiach i lekcja w kopalni.

Od trawy do mleka. Liczebność grupy 15 – 25 os.
Ogród i zioła. Liczebność grupy 15 – 25 os.
Mleko i ser. Liczebność grupy 15 – 25 os.
Ginące zawody – stolarz, tkaczka, kowal, pszczelarz. Liczebność grupy 15 – 25 os.
Kopalnia bursztynu. Liczebność grupy 25 os.

Gospodarstwo Agroturystyczne ZIELONA DOLINA, Marcinkowo 11, 11-700 Mrągowo

XIX-wieczny dom mazurski o konstrukcji ryglowej (tzw. mur pruski), zabytkowa drewniana stodoła oraz wiekowy sad jabłoniowy tworzą doskonałą oprawę proponowanych zajęć. Gospodarze zapraszają gości do wspólnego pieczenia chleba i podglądania życia miejscowych ptaków. Uczestnicy zajęć mają też możliwość smakowania świeżych jaj, chleba z pieca, innych tradycyjnych wiejskich wyrobów oraz pachnących jabłek prosto z sadu.

Warsztaty pieczenia chleba –„Skibka chleba”. Liczebność grupy 8 – 15 os.
Dookoła Ptasiego Świata. Liczebność grupy 8 – 15 os.

Gospodarstwo Agroturystyczne PATATAJ, Jabłonka 43, 12-120 Dźwierzuty www.patataj.com.pl

Gospodarstwo położone jest w malowniczym rejonie Mazur, nieopodal Szczytna. Urozmaicona, morenowa rzeźba terenu nadaje miejscu urokliwy charakter. Obiekt powstały na bazie mazurskiego siedliska. Już sam dojazd do gospodarstwa może dostarczyć pozytywnych wrażeń - droga wiedzie między pagórkami, mazurskimi sadzawkami i starodrzewiem.
Oferta tematyczna pozwala poznać historyczne prace konia w gospodarstwie rolnym , jego wykorzystanie w wojsku na przestrzeni dziejów oraz towarzyszące temu zawody i rzemiosła. Bogate zaplecze i oprawa zajęć pozwoli przeżyć niezapomnianą przygodę z wartościami edukacyjnymi.

Koń w gospodarstwie rolnym. Liczebność grupy 20 - 45 os.
Człowiek i koń blisko natury. Liczebność grupy 20 - 45 os.
Koń – praca i rzemiosło. Liczebność grupy 20 - 45 os.
Koń i wojsko. Liczebność grupy 20 - 45 os.
Mazury – pradzieje i dziś. Liczebność grupy 20 - 45 os.

„Powiedz mi, a zapomnę, pokaż mi, a zapamiętam, pozwól mi zrobić, a zrozumiem” – kto by pomyślał, że motto Konfucjusza przyczyni się do rozwoju kolejnych ciekawych produktów turystycznych. Zachęcamy do podglądania, smakowania, doświadczania i zabawy w zagrodach edukacyjnych na Warmii i Mazurach. Pełną ofertę Sieci Zagród Edukacyjnych w regionie można znaleźć na www.zagrodaedukacyjna.pl

Polecamy również:
Mazury - najlepsze atrakcje dla dzieci 

Opracowanie: Agnieszka Wojciechowska i Agnieszka Majewska